De regisseur, Sahim Omar Kalifa

Baghdad Messi is een film van de Belgisch-Koerdische regisseur Sahim Omar Kalifa. Hij maakt misschien wel geen autobiografische films, maar zijn werk wordt wel sterk beïnvloed door zijn eigen ervaringen.

Sahim Omar Kalifa

Sahim Omar Kalifa werd geboren in 1980 in de Iraakse regio Koerdistan. Hij groeide er op en studeerde er voor boekhouder. Op 21-jarige leeftijd, in 2001, vluchtte hij naar België, zijn familie achterna.

 

In 2008 studeerde Kalifa af als filmregisseur. Zijn afstudeerproject, de kortfilm 'Nan', werd op het Internationaal Kortfilmfestival van Leuven bekroond met een wildcard van het VAF. Ook de kortfilms die hij erna nog maakte ('Baghdad Messi', 'Bad Hunter' en 'Land of the Heroes') werden wereldwijd bekroond met tal van prijzen. Zijn eerste langspeelfilm 'Zagros' werd tijdens het filmfestival van Gent bekroond met de Grand Prix.

 

Met 'Baghdad Messi' maakte Sahim Omar Kalifa een lange versie van zijn gelijknamige kortfilm uit 2012. Die was enorm succesvol (maar liefst 60 internationale awards!) en werd zelfs geselecteerd voor de Oscars.

Het verhaal van Sahim

Sahim werd geboren en getogen in Koerdistan, Irak. Hij studeerde er af als boekhouder, maar zijn echte passie was film. Als tiener maakte hij puur voor het plezier al filmpjes, remakes van de films waar hij van hield. Maar filmmaker worden in Irak, dat was toen niet aan de orde.

 

In 2001 heb ik de zware beslissing moeten nemen om mijn land te verlaten en naar België te komen.”, aldus Kalifa. Hij was toen een jongeman van 21 jaar en maakte de overtocht illegaal, verstopt in het laadruim van een vrachtwagen. Toen hij in België toekwam, verbleef hij aanvankelijk in een opvangcentrum in Luik, maar enkele maanden later kon hij bij zijn familie in Leuven terecht.

 

Mensen die onder druk keuzes moeten maken en dat niet kunnen of mogen uit eigen wil. Beslissingen waar je achteraf over twijfelt of ze de juiste waren, omdat ze genomen werden om de verkeerde redenen. Dat is een terugkerend element in mijn films”, vertelt de regisseur als we hem vragen welke sporen uit zijn eigen verleden we kunnen terugvinden in z'n werk. 

Welke van de twee films vind jij de beste? Waarom? Wat zijn de voornaamste verschillen tussen beide versies? Welke nieuwe elementen geven een extra dimensie aan het verhaal? Waarom zou de regisseur nog een lange versie maken van zijn kortfilm?

Sahim over de lange versie van Baghdad Messi

We wilden niet hetzelfde verhaal vertellen als de kortfilm. In de lange versie is Hamoudi bijvoorbeeld geen zoon van een conservatief gezin op het platteland maar komt hij uit Bagdad en heeft hij moderne ouders. De vader heeft een grotere rol en werkt voor Amerikanen. De moeder is een sterke vrouw. En het sectaire geweld tussen soennieten en sjiieten speelt in de lange versie ook veel meer mee. Maar we wilden ook niet te diep gaan omdat het anders al snel te complex zou worden. ‘Baghdad Messi’ is in wezen geen film over oorlog en sectair geweld, maar over hoop en optimisme”, vertelt Kalifa.

 

Dat je ook in de gevaarlijkste stad ter wereld mensen vindt die dromen hebben en voetbal spelen, die met elkaar praten in voetbaltaal. Hamoudi weet dat hij nooit Messi of Ronaldo zal worden, maar omdat hij zich gelukkig voelt als hij voetbalt, doet hij verder. Ook al heeft hij maar één been. Ik vond het belangrijk om te focussen op het verhaal van die kleine jongen die wil voetballen. Hamoudi’s vader heeft hem die droom gegeven, maar onrechtstreeks heeft het werk van zijn vader hem die droom ook weer afgenomen. Het is een manier om in beeld te brengen wat de Amerikanen aangericht hebben in Irak. Ze brachten de droom van vrijheid maar hebben ook bijna alles kapotgemaakt.”

 

Tijdens de Belgische première op het filmfestival in Oostende vertelde Kalifa aan het publiek waarom hij per se een langspeelfilm wilde maken van dit verhaal: "Ik wilde de liefde voor voetbal in de film verwerken - en hoe passie in een moeilijke situatie angst, gevaar en ellende kan afweren. Ook al heb ik mijn been nooit verloren en heb ik niet dezelfde ervaringen gedeeld als Hamoudi, toch ligt 'Baghdad Messi' me zeer nauw aan het hart."

Sahim Omar Kalifa wordt geïnterviewd en spreekt vol enthousiasme over zijn film.

'Zagros' is de eerste langspeelfilm van Sahim Omar Kalifa. De Koerdische herder Zagros hoort dat zijn vrouw Havin door zijn familie wordt beschuldigd van overspel. Havin ontkent alles en vlucht met haar dochtertje Rayhan van Koerdistan naar België. Overtuigd van haar onschuld gaat Zagros hen achterna om in België een nieuw leven te beginnen. Maar eenmaal in Brussel blijkt Havin toch niet de hele waarheid verteld te hebben en gaat Zagros alsnog twijfelen. Hij moet kiezen tussen de liefde voor zijn vrouw en de eer van zijn familie. Een keuze die steeds moeilijker wordt en Zagros stilaan tot wanhoop drijft.

'Land of the Heroes' speelt zich af in Irak, 1988. Het land is compleet verwoest door de oorlog. De jonge Dileer wil niets liever dan samen met zijn zus tekenfilms kijken op televisie, maar dat blijkt moeilijker dan verwacht… Deze kortfilm van Sahim Omar Kalifa uit 2010 duurt net geen 20 minuten en werd meermaals bekroond. Aanrader!