Achter de schermen bij Baghdad Messi

‘Het doet raar om nu in Mosul te filmen, zeker als je weet dat er hier vier jaar geleden nog mensen van hoge gebouwen werden gegooid omdat ze homo waren’, vertelt regisseur Kalifa.

Dus je kan je de vraag stellen, waarom maakte Kalifa het zichzelf niet gemakkelijker en nam hij de film niet op in Hongarije (waar Hollywoodregisseur vaank filmen) of in Turkije? ‘Dat had gekund’, zegt Kalifa. ‘Toen ik laatst de Netflixfilm 'Mosul' zag, kon ik niet geloven dat het allemaal niet echt in Mosul was gedraaid, maar in Marokko. Ik heb met het idee gespeeld om dat ook te doen, maar daar wilden mijn producers niet van weten.’ 

‘Authenticiteit is Sahims grootste kracht en die moesten we hem maximaal kunnen geven’, zegt producer Verthé. ‘Oké, alles kost iets meer tijd dan in Europa. Maar misschien is dat ook een goeie les voor ons, om ons niet zo blind te staren op al dat timemanagement.’ 

Kalifa vermeed het om in de hoofdstad Bagdad te filmen. ‘Ter voorbereiding draaide ik er een documentaire over de Iraakse fotograaf Latif Al Ani. Om de kilometer moet je een checkpoint voorbij en wordt je paspoort gecontroleerd. Ik werd er gek van. Om een documentaire te maken, gaat dat nog, omdat je met een kleine ploeg werkt, maar als je met een filmploeg zit van veertig man, wordt dat onwerkbaar. In Koerdistan is er veel minder controle. Dus zijn we in Erbil gaan filmen alsof het Bagdad is, niemand zal het verschil zien.’ 

Voor sommige scènes moeten oorlogssituaties worden gereconstrueerd. Wat vinden de Irakezen, getraumatiseerd door oorlog, ervan dat die Belgen daar even legertje komen spelen? ‘Ik was bang dat de plaatselijke bevolking mogelijk negatief zou reageren’, geeft producer Verthé toe. ‘Maar de mensen zijn alleen maar enthousiast. Het helpt vast dat de Koerden heel pro-westers zijn.’

‘Sahim heeft gelijk, het is absoluut veilig om hier te filmen’, zegt hij. ‘Maar natuurlijk zijn de wonden van de oorlog nog vers. Mensen hier lijken anders om te gaan met leed en dood. De babysit waar ik hier in Irak beroep op doe, vertelde langs haar neus weg dat haar beide ouders door IS zijn doodgeschoten in Mosul. Ik vrees dat de dood hier meer deel uitmaakt van het leven.’

De jeugdige hoofdrolspeler van de film draagt zichtbaar de wonden van de oorlog. ‘We zochten een kind met één been, van de juiste leeftijd, dat kan acteren en dat Arabisch en Koerdisch spreekt’, zegt regisseur Kalifa. ‘Uiteindelijk vonden we 25 kinderen die voldeden aan de vereisten. Het is de pijnlijke waarheid: het was niet zo moeilijk om een kind met maar één been te vinden. Die 25 waren zelfs al maar een selectie: ik denk dat we van 100 kinderen foto’s kregen toegestuurd om mee te doen aan de casting.’ 

De elfjarige Ahmed Mohammed Abdullah verloor niet alleen zijn been. ‘Hij woonde in de provincie Anbar, waar IS zeer sterk stond. Zijn familie was niet bij IS aangesloten, maar zijn vader en hij werden zes jaar geleden het slachtoffer van een bom. Zijn vader stierf in zijn armen. De jongen zelf kreeg een granaat in zijn lichaam en verloor zijn been. Hij was toen slechts vijf jaar oud.’

‘Ik was bang dat het te zwaar voor Ahmed zou zijn. Ik dacht dat hij te droevig zou zijn en dat de opnames hem terug zouden katapulteren naar toen. Maar hij is enorm sterk. Een kindercoach heeft als voornaamste taak om met hem te spelen, zodat de jongen er vooral plezier aan beleeft.’

Bovendien heeft zijn betrokkenheid bij deze film ervoor gezorgd dat hij de enige echte Lionel Messi kon ontmoeten. En zo is de cirkel rond, toch?