Verhalen uit The Tower

Door het humanitaire werk van zijn moeder leerde regisseur Mats al van jongs af dat er zich heel veel tragische verhalen voordoen in de wereld. Door zelf in zo’n vluchtelingenkamp te leven, won hij het vertrouwen van de huidige bewoners en leerde hij hun verhaal kennen. Mats stelde vast dat het moeilijker was om over het verleden te praten naarmate de mensen ouder waren. The Tower begint in 1948, tijdens de Nakba, een periode waar hij dus weinig rechtstreekse ‘echte’ verhalen over had gehoord. Daarom las hij het boek ‘What It Means to Be Palestinian’ en tal van interviews en getuigenissen uit het verleden. Een groot deel van de verhalen van de personages in The Tower is dus echt en authentiek, een ander deel is gebaseerd op het gemeenschappelijk verleden.

Welk verhaal uit de film greep jou het meest aan? Stel dat dit jou zou overkomen, hoe zou jij hiermee omgaan?

Denk je dat deze verhalen bekend genoeg zijn in de rest van de wereld? Waarom wel of niet?

Begrijp je waarom de personages zijn wie ze zijn? Wat ze hebben meegemaakt en hoe ze daarmee omgaan als ze ouder zijn?

Zie je grote verschillen tussen de verschillende personages? Zijn er gelijkenissen? Zoja, welke? En wat zou dit betekenen?

Sidi is het oudste personage uit de film en is gebaseerd op de grootvader van een van Mats vrienden uit het kamp. Hij vertelt het verhaal van de eerste generatie Palestijnen. Hij werd het land uitgezet ten tijde van de Nakba. Misschien doen de beelden uit de film je wel denken aan beelden van vluchtelingen of zelfs aan de deportatie van de joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Sidi weet nog hoe het was om in een klein vluchtelingenkamp te wonen. Ondertussen woont hij onderaan een hoge toren en draagt hij nog steeds de sleutel van zijn oude huis in Palestina rond zijn nek.

Hoe zou je Sidi omschrijven? Wat voor persoon is hij? Wat kenmerkt hem?

En wat is de rol die hij in het leven van zijn 'nakomelingen' heeft gespeeld?

Wardi is een elfjarig meisje. Ze speelt de hoofdrol in deze film. Ze is de vierde generatie van een familie die in 1948 werd weggejaagd uit hun thuisland Palestina. Voor haar zijn de hoge torens normaal, ze heeft nooit anders geweten. Zij leeft samen met heel wat andere generaties in het vluchtelingenkamp. Haar leven verandert wanneer ze van Sidi de sleutel krijgt. Ze gaat op zoek naar de vraag waarom het lijkt alsof Sidi alle hoop op een vredevolle terugkeer heeft verloren.

Wat voor iemand is Wardi in het begin van de film? En hoe evolueert ze doorheen haar zoektocht in de toren?

Welke conclusie maakt ze op het einde van de film? Wat betekent dit voor haar en haar generatie?

Wat kunnen wij in het Westen daaruit leren?

Wanneer Wardi en haar grootvader samen naar televisie kijken, wordt Lufti boos. Hij stelt vast dat de tijd nog niet veel veranderd heeft. Toch vertrouwt hij haar toe dat hij wel degelijk is teruggekeerd naar zijn thuisland.

Hij voelde zich eerst best gelukkig in het kamp, maar zijn poging om terug te keren, omschrijft hij zelf als ‘tragisch’.

Samen met de jonge Yasin trekt hij naar Israël, waar ze geld willen verdienen door schoenen te poetsen. Echter, Yasin’s poging om de schoenen te poetsen van een Israëlische man draaide uit op een vernedering.

De veranderende maan (zeer mooi in beeld gebracht) staat symbool voor de woede die door dergelijke gebeurtenissen wordt aangewakkerd. Lufti staat niet alleen met zijn gevoelens want het aantal aanhangers van de ‘revolutie’ in het kamp begint te groeien.

Lufti neemt de sleutel van zijn vader en trekt, vol goede hoop op verandering, met een groep vrienden naar de grens. Eindelijk doen ze iets, vertelt Lufti tegen Wardi. Maar aan de grens, waar ze zicht hebben op hun thuisland, worden ze tegengehouden. Ze worden beschoten en aangevallen. “De revolutie stierf, en ik dus ook”, besluit Lufti.

Wat vind jij van het verhaal van Lufti? Begrijp je zijn woede?

Had hij meer kunnen doen? Had hij nog eens moeten proberen?

Wat vind je van zijn houding tegenover Wardi?

Hanan maakte haar opleiding niet af, maar is wel de eerste die Wardi vertelt dat ze moet blijven verder studeren. Ze kijken samen naar oude foto’s die ervoor zorgen dat Hanan haar verhaal aan Wardi vertelt.

Hanan zegt dat ze niet goed tegen het donker kan en dat licht een belangrijk element is in haar leven. Zelf maakte ze stevige bombardementen mee, waardoor ze moest schuilen in een kelder met heel wat andere mensen. Ze was bang, heel bang.

Terwijl haar jongere broer zijn rust zoekt en vindt bij duiven, kan Hanan enkel getroost worden door licht. Het donker schrikt haar af. Ze wil niet dieper in de kelder kruipen, ook al worden de bombardementen erger. Ze vlucht weg uit het donker, naar het licht en klimt de toren omhoog, waar ze al haar frustratie uitschreeuwt.

Begrijp je de reactie van Hanan? Wat doe jij als je je angstig voelt?

Hoe verschil jij hierin van je vrienden en familie?

Hoe zou jij de symboliek van licht en donker zelf omschrijven? 

Wat vind je van de houding van Hanan? Is zij een positief persoon?

Hoe belangrijk is de rol van Hanan in het leven van Wardi?

Helemaal bovenaan, eenzaam op de toren, leeft Wardi’s nonkel, de ‘duivenjongen’. Wardi verlegt haar eigen grenzen door de gevaarlijke trap te beklimmen. Gedreven door haar zoektocht naar ‘hoop’ brengt ze een kop koffie naar haar nonkel. Hij praat samen met Wardi over het belang van het verleden, het heden en de toekomst. In 1986, toen hij zelf zeer jong was, speelde hij met een vriendje tussen de ruïnes van het belegerde kamp in Libanon. Maar er was ook nog een soldaat in de buurt die zijn vriend neerschoot… een ervaring die hem enorm veranderd heeft. Want hij is niet langer de gelukkige jongen die hij vroeger was.

Hoe zou jij de evolutie van de ‘duivenjongen’ omschrijven? Heb jij al eens iemand zo hard zien veranderen?

Hoe kijk jij naar het verleden, het heden en de toekomst?

Kijk jij vaak terug of vooruit? Hoezo? Wat is voor jou het belangrijkste?