ARMOEDE

Die titel, wat betekent die? De Filmkrant zegt: "‘Warboel’ zou de vriendelijke vertaling zijn voor de betekenis die het woord ‘capharnaüm’ in het Frans heeft. ‘Klerezooi’ is waarschijnlijk meer op zijn plaats voor het leven van de jonge Zain." Kafarnaüm is trouwens ook een dorp uit de bijbel, een dorp dat Jezus vervloekt heeft omdat er chaos heerste. Vind je CAPHARNAÜM een goede titel? Waarom (niet)?

"Het leven is een hel," zegt Zain wanneer hij vanuit de gevangenis naar de televisie belt. "Minder waard dan mijn schoenen. Ik word geroosterd als rottend vlees. Het leven is kut. Ik had gedacht dat ik een goed mens zou worden, die door iedereen wordt gewaardeerd. Maar God gunt ons dat niet. Hij wil dat we als voetveeg worden behandeld." Deze tekst stond niet in het scenario. Zain zegt gewoon wat hij denkt, over zijn eigen leven. 

Nadine Labaki, regisseur van CAPHARNAÜM, heeft met veel straatkinderen gepraat vooraleer ze deze film maakte.  In een interview zegt ze: "Tijdens mijn research merkte ik dat de meeste kinderen heel kwaad zijn. Aan de einde van elk gesprek stelde ik één vraag: ben je blij in leven te zijn? Meestal was het antwoord ‘nee’.  ‘Ik heb niet gekozen voor dit leven, ik zou liever dood zijn.’" 

Het leven voor de armste mensen in Libanon, zegt Nadine Labaki, is een vicieuze cirkel van pijn en misbruik. "Daarom introduceer ik een kind dat tracht die cirkel te doorbreken, dat ijvert om het te doen stoppen." Op welke manieren probeert Zain die cirkel te doorbreken? Slaagt hij daar uiteindelijk in?

Heb je ooit al gehoord van de vicieuze cirkel van armoede? Bekijk hem >>hier. Hij is van toepassing over mensen in de hele wereld. Waar loopt het allemaal mis in het gezin van Zain? 

Nog een quote van regisseur Nadine Labaki over straatkinderen: "Ze hebben geen rolmodellen en geen waardesysteem omdat ze er nooit mee geconfronteerd zijn. Wanneer je naar hun leeftijd vraagt zeggen ze twaalf, dertien, maar dat is een gok. Ze hebben geen exacte geboortedatum en niemand heeft hen ooit ‘gelukkige verjaardag’ gewenst. Niemand heeft hun bestaan ooit gevierd. Daarom is die geïmproviseerde verjaardagstaart in Capharnaüm zo belangrijk, het is een symbolische daad van erkenning. Kinderen zonder geboortedatum bestaan eigenlijk niet. Ze kunnen geen waarde verbinden aan hun bestaan."

Nog over straatkinderen: "Ze zijn verdoofd. Ze lachen niet meer. Ze spelen niet meer. Ze zijn compleet in de steek gelaten. Ik heb geen idee wat er van ze moet worden als ze opgroeien, wat hun reactie zal zijn op een wereld die hen volkomen aan hun lot overlaat en ontmenselijkt. Ik ben helemaal niet verbaasd als ik zoveel terrorisme over de hele wereld zie. Wij hebben dat zelf gecreëerd. Ik moest deze woede en wanhoop een stem geven."

Zijn zus heeft Zain niet weten te redden uit de handen van Assaad, de buurman. Compleet in de war loopt hij weg van huis, en dan ontmoet hij de kleine Yonas waarvoor hij moet zorgen. Dat is zijn nieuwe missie. Hij neemt zijn verantwoordelijkheid op, krijgt terug eigenwaarde. Zou jij de verantwoordelijkheid kunnen of willen dragen die Zain draagt? Denk je dat hij die wil dragen? Over welke dingen in jouw leven heb jij graag verantwoordelijkheid?

Zain wil naar school, maar zijn vader beslist dat hij bij Assaad blijft werken. De kinderen verkopen fruitsapjes op straat en ze helpen hun moeder met het smokkelen van medicijnen. 11% van alle kinderen in de wereld (168 miljoen kinderen) doen kinderarbeid en gaan niet naar school. 115 miljoen kinderen voeren taken uit die gevaarlijk zijn. "Kinderen die aan het werk zijn, vind je overal, maar ze zijn onzichtbaar," stelt UNICEF. 

Sahar is 11 wanneer ze, in ruil voor kippen, uitgehuwelijkt wordt aan buurman Assaad. "Ze was rijp," zegt Assaad daar later over in de rechtbank. De voornaamste redenen dat ouders hun jonge dochters uithuwelijken zijn angst dat ze verkracht zouden worden, schaamte en gezichtsverlies in de familie bij verkrachting en ongewilde zwangerschap van tieners, stigmatisering, het gebrek aan huisvesting, honger en uithongering. Soms worden kinderen uitgehuwelijkt om migratie naar een ander land mogelijk te maken, en vaak gebruiken gewapende groepen kindhuwelijken en seksslavernij als oorlogswapen. Dat staat in >>dit rapport van Save the Children.

Wanneer zijn wanhoop het hoogst is gaat Zain shotjes Tramadol verkopen. Hoe je Tramadol in water oplost had hij van zijn moeder geleerd, die het in kleren meesmokkelde naar de gevangenis waarin Zain's broer zit. Tramadol is een zware pijnstiller, een soort zachte opium. Het wordt ook wel "de cocaïne van de armen" genoemd. Een soort legale drugs dus. Verkrijgbaar in de apotheek, op doktersvoorschrift. In conflictgebieden waar vaak bombardementen voorkomen en ledematen worden weggerukt zijn pijnstillers erg aanwezig. Rudy Vranckx maakte voor de VRT >>een reportage over de link tussen Tramadol en terrorisme in het Midden-Oosten, en VICE publiceerde >>deze indrukwekkende fotoreportage over de drug in Palestina.

"Individuen en groepen die gemarginaliseerd worden leven aan de rand van de samenleving," zegt Nadine Labaki. "Het is alsof er gordels van miserie rond onze levens en steden liggen. Hier in België, in Parijs, New York of Libanon maakt het deel uit van ons leven. Omdat we het niet aanpakken wordt het probleem groter en groter. Terwijl alles verbonden geraakt: politieke, economische en vluchtelingen crisissen.” België >>blijkt een koploper te zijn in Europa wat betreft kinderarmoede.